Τεχνική στο αλπικό σκι

Πλάγιασμα σώματος και δυναμικό γώνιασμα.

Οι καθαρές , χαρακτές στροφές στο γιγαντιαίο σλάλομ ( GS) είναι το τελικό ποθούμενο κάθε αθλητή και προπονητή εδώ και 2 δεκαετίες. Είναι γνωστό ότι για να χαράξει μια στροφή ο αθλητής πρέπει να φέρει το πέδιλο στην ακμή του , εκτελώντας μια αλληλουχία κινήσεων γνωστή ως γώνιασμα. Αν και είναι επίσης γνωστό ότι το γώνιασμα επιτυγχάνεται με συνδυαστική κίνηση του αστραγάλου, γονάτου και ισχύου ήτε με κλίση του σώματος , πιο απο τα δύο δημιουργεί την καλύτερη στροφή GS δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί. Πότε να χρησιμοποιήσουμε τα ανωτέρω και με πιό συνδυασμό ; Ποιά τεχνική είναι πιό αποτελεσματική και πιό γρήγορη ;

Το κείμενο που ακολουθεί εστιάζεται σ'ενα απο τα στοιχεία κλειδιά στην κλίση του σώματος:


Κλίση του σώματος ή πλάγιασμα είναι η παρέκλισης του σώματος του σκιέρ από τον κάθετο άξονα του. Απλά είναι η κίνηση inclination pic ολοκλήρου του σώματος μπροστά και προς τα μέσα, προς το κέντρο της στροφής , όπως φαίνεται και στην εικόνα. Η κλίση αυτή ή πλάγιασμα όμως δεν είναι μια απλή κίνηση. Κατά την διάρκεια του πλαγιάσματος ο σκιέρ διατηρεί τα ισχία και τους ώμους του στο ίδιο επίπεδο. Η γωνία γωνιάσματος του σκί δημιουργείται πρωταρχικός με εκτεταμένο εξωτερικό πόδι, με ελάχιστο ή καθόλου γώνιασμα ( κλείσιμο) του γόνατος. Μια ελάχιστα λάθος κίνηση των ώμων μπορεί να εχει ως αποτέλεσμα την μεταφορά περισσότερου βάρους στο εσωτερικό σκι και μιά "πλαγιολίσθηση της στροφής". Λίγο περισσότερη κλίση ή μια απότομη εκτέλεση της μπορεί να εχει ως αποτέλεσμα μια πτώση μέσα στην στροφή. Η εκτέλεση του πλαγιάσματος απαιτεί συγχρονισμό και ακρίβεια και πολύ χρόνο εκπαίδευσης για να μπορεί κάποιος σκιέρ να πεί ότι την κατέχει πλήρως.

Γιατί όμως η χαρακτή ( carve) στροφή παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στο αγώνισμα του γιγαντιαίου σλάλομ και οχι μόνο ; Το γιγαντιαίο σλάλομ έχει να κάνει κυρίως με την ταχύτητα. Ο αθλητής που θα εκτελέσει τις πιο χαρακτές στροφές, διατηρώντας παράλληλα και την πιο κλειστή γραμμή της διαδρομής θα έχει και την μεγαλύτερη ταχύτητα και συνεπώς τον μικρότερο χρόνο. Οι νόμοι της φυσικής λένε επίσης ότι ένας αθλητής που χαράζει στροφές στην όσο το δυνατόν πιο κλειστή γραμμή της διαδρομής κινεί το κέντρο βάρους του στην πιο ευθεία , πιο άμεση διαδρομή από την εκκίνηση ως τον τερματισμό. Αν και μόνο αυτό δημιουργεί αρκετό κέρδος χρόνου υπάρχουν και άλλα πλεονεκτήματα που εχει η κίνηση του πλαγιάσματος, της κλίσης του σώματος. Δείτε το παράδειγμα του σχεδίου.physics of inclination pic

Εδώ ο αθλητής Α για να εκτελέσει την κίνηση του γωνιάσματος χρησιμοποιεί κυρίως συνδυασμό αστραγάλου-γονάτου (το γόνατο μέσα), ενώ ο αθλητής Β δημιουργεί την ίδια γωνία γωνιάσματος (α) με πλάγιασμα και έκταση του εξωτερικού ποδιού .Αν και οι γωνίες που δημιουργούνται είναι ίσες η απόσταση την οποία τα σκι έχουν απο το κέντρο βάρους είναι διαφορετική. Είναι φανερό ότι Rb > Ra .Από την φυσική (δυναμική , γωνιακή ταχύτητα και επιτάχυνση, ροπή αδρανείας , στροφορμή, φυγόκεντρος κλπ..) επίσης γνωρίζουμε ότι για μιά δεδομένη μάζα όσο πιο μακριά απο τον άξονα περιστροφής βρίσκεται η μάζα αυτή τόσο μεγαλύτερη η ενέργεια/ταχύτητα της. Συνεπώς ο σκιέρ Β στο παραπάνω παράδειγμα θα έχει μεγαλύτερη ταχύτητα με το να κλίνει το σώμα του και τοποθετώντας τα σκι σε μεγαλύτερη απόσταση απο το κέντρο βάρους του (CM) σε σχέση με τον αθλητή Α που χρησιμοποιεί συνδυασμό αστραγάλου - γονάτου.

Όλα αυτά ωραία και καλά θα με πείτε, αλλά εμείς ούτε αθλητές του σκί είμαστε ούτε ποτέ θα πλησιάσουμε τις επιδόσεις αυτών των αθλητών ,πόσο μάλλον τον τρόπο που αυτοί κάνουν σκι υψηλής τεχνικής.Ποιό λοιπόν το κέρδος απο την κατανόηση όλων των ανωτέρω ;

Με την εμφάνιση τα τελευταία χρόνια των σκι με βαθιά χάραξη των πλαινών ( deep sidecut skis - carved skis) έχει αλλάξει και η τεχνική του σκι που απαιτεί παράλληλο γώνιασμα των σκι και τοποθέτηση του κέντρου βάρους του σκιέρ έξω απο αυτά ! Ποιά η διαφορά λοιπόν της θέσης των ποδιών τώρα και πρίν ; Κατα την διάρκεια περασμένων ετών μαθαίναμε ως βασική κίνηση κατά την έναρξη της στροφής την πίεση του γόνατος του εξωτερικού ποδιού πρός το εσωτερικό της στροφής για την δημιουργία γωνιάσματος του σκι. Εάν μελετήσετε προσεκτικά αυτήν την κίνηση θα δείτε ότι δεν διαφέρει και πολύ από την κίνηση που κάνουμε για διολίσθηση του σκι προς το πλάι. Με την εκτέλεση αυτής της κίνησης η γεωμετρία και τα χαρακτηριστικά , βάση της δυναμικής, των νέων σκι δεν λειτουργούν. Πώς λοιπόν ολοκληρώνουμε μια στροφή με τα νέα carved σκι δίχως πλαγιολίσθηση ; Η απάντηση είναι απλή.. Με την μετατόπιση των σκί μακριά απο το κέντρο βάρους ή το κέντρο βάρους μακριά από τα σκι. Με την κατάλληλη τοποθέτηση των σκι και του κέντρου βάρους, σε σχέση μεταξύ τους, η σωστή κλίση γωνιάσματος μπορεί να επιτευχθεί , επιτρέποντας τα σκι να λειτουργήσουν όπως πρέπει . Δείτε παρακάτω την διαφορά μεταξύ του γωνιάσματος με τη χρήση του γόνατος και του γωνιάσματος με μετατόπιση του κέντρου βάρους προς το εσωτερικό της στροφής.

Πρέπει να κατανοήσετε ότι το γώνιασμα των σκι με την κίνηση του γόνατος είναι συνδυασμός πίεσης του γόνατος πρός τα εμπρός και περιστροφικής κίνησης του μηρού και της κνήμης που δημιουργεί κλίση του αστραγάλου. Συγκριτικά με την kneeangulation pic μετατόπιση του κέντρου βάρους, αυτή η κίνηση είναι σημαντικά διαφορετική και οδηγεί σε μπλοκάρισμα της στάσης σας και της μέγιστα εφικτής γωνίας γωνιάσματος.

Φυγόκεντρες δυνάμεις συσσωρεύονται κατά την διάρκεια της στροφής μη επιτρέποντας στον σκιέρ τη δημιουργία μικροτέρων γωνιών κλίσης των σκι καθόσον το γόνατο είναι ήδη κεκλιμένο στην μεγαλύτερη δυνατόν κλίση. Σαν αποτέλεσμα ο σκιέρ αδυνατεί να μετατοπίσει το κέντρο βάρους του και ταυτόχρονα να γωνιάσει και τα 2 σκι, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα την πλαγιολίσθηση του πίσω μέρους του σκι στο δεύτερο τμήμα του τόξου της στροφής. Όσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η φυγόκεντρος δύναμη που οδηγεί σε πλαγιολίσθηση. Αυτό είναι ιδιαίτερα φανερό σε σκληρό και παγωμένο χιόνι οπού πολλοί σκιέρ παραπονούντε ότι τα σκι δεν κρατάνε καλά. Τις περισσότερες φορές αυτό έχει σχέση με τους περιορισμούς του γωνιάσματος με τη χρήση του γόνατος και όχι με τα ίδια τα σκι. ’μα ποτέ δείτε σε τι παγωμένες επιφάνειες και με τι ταχύτητες οι κορυφαίοι αθλητές του σκι πραγματικά χαράζουν τις στροφές τους θα τρίβετε τα μάτια σας !

Τι είναι λοιπόν απαραίτητο να κάνουμε ωστέ τα σκι μας να " καρβάρουν.." ; Ξεκινώντας την στροφή με τα σκι σας παράλληλα προσπαθήστε να αισθανθείτε την πίεση των αστράγαλων σας μέσα στην μπότα...Οι αστράγαλοι στο ξεκίνημα της στροφής πιέζουν τα πλευρικά τοιχώματα της μπότας η οποία με την σειρά της μεταφέρει αυτήν την κίνηση στα σκι τα οποία αρχίζουν να κυλίοντε απο την εσωτερική στην εξωτερική ακμή , στο εξωτερικό σκι, και απο την εξωτερική στην εσωτερική ακμή , στο εσωτερικό σκι. Το εξωτερικό σκι θα γίνει εσωτερικό και το αντίστροφο στην νέα στροφή που ξεκινάει. ( δείτε και προηγούμενο άρθρο " Ο ρόλος του ελεύθερου ποδιού στη σύγχρονη στροφή " ) . Ο διάσημος Γάλλος παγκόσμιοςDynamic edging pic πρωταθλητής του σκι Jean Claude Killy συνήθιζε να λέει οτι ο καλός σκιέρ πρέπει να έχει "ευαίσθητα" πόδια.

Το σώμα σας λόγο της ταχύτητας θα κινηθεί προς το εσωτερικό της στροφής, όσο περισσότερη ταχύτητα έχετε τόσο μεγαλύτερη και η κλίση του σώματος σας. Είναι όπως και στο ποδήλατο όταν στρίβετε, το σώμα σας κινείται πρός το εσωτερικό της στροφής, όσο ταχύτερα ποδηλατείτε τόσο πιο πολύ πλαγιάζετε στο εσωτερικό της στροφής, είναι κάτι που το κάνετε χωρίς πολύ σκέψη.. Όσο περισσότερο τεντώνετε/εκτάσετε το εξωτερικό σας πόδι και λυγίζετε το εσωτερικό (μετακίνηση πρός τα πάνω) τόσο περισσότερο το σώμα σας κλίνει πρός το εσωτερικό της στροφής μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους μακριά απο τα σκι και δημιουργώντας έτσι ενα πιο κυκλικό τόξο στροφής .

Θεοφάνης Μάστακας
http://users.otenet.gr/~mastakas/skitech.htm